Veldbezoek dynamisch kustbeheer
18 december 2013
Veldbezoek dynamisch kustbeheer
De natuur in de duinen is gebaat bij meer dynamiek, dat wil zeggen meer stuivend zand. Meer dynamiek kan ook bijdragen aan een veilige kust. Kerven in de zeereep helpen bij het naar binnen stuiven van zand. Dat zand zorgt er op die manier voor dat de duinen kunnen meegroeien met de zeespiegelstijging. Omdat er vele partijen betrokken zijn bij het beheer van de kust, is het belangrijk dat partijen van elkaar begrijpen wat ze willen met de kust. Daarom hield MNH 15 november j.l. een veldbezoek over dynamisch kustbeheer. Onder een strakblauwe hemel togen zo’n 35 vertegenwoordigers onder meer natuurbeherende organisaties, provincie, waterschap, gemeente, RWS, rijk, naar een prachtvoorbeeld van dynamische kust: het ‘Gat van Heemkskerk’. Een diep uitgestoven kerf waardoor veel zand naar binnen waait.
De hoeveelheid open zand in het duin is de afgelopen decennia dramatisch teruggelopen; geleidelijk aan groeit alles dicht met gras en struiken. Kerven in de zeereep in combinatie met een slimme suppletiestrategie, levert de dynamiek op die belangrijk is voor de natuur(doelen). Natuurbeschermers willen dat het veel meer gaat stuiven in de duinen en stellen zich een hele reeks van kerven langs de kust voor. In brede duingebieden zijn hier op verschillende plekken mogelijkheden voor. In smallere duingebieden, zoals tussen Petten en Den Helder ligt dat minder voor de hand, maar ook daar is meer kustdynamiek wenselijk en mogelijk.
De voorgestane dynamiek past prima in de Natura2000 beheerplannen die nu in de maak zijn onder regie van de Provincie. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) is een vooruitlopend onderdeel op N2000 en biedt veel kansen voor het uitvoeren van maatregelen gericht op het bevorderen van dynamiek.
Hoogheemraadschap en RWS bewaken de kustveiligheid. Zij berekenen welke dynamiek is toegestaan vanuit veiligheidsoogpunt. Na een afweging met andere belangen, wordt vastgesteld welke beheervorm is toegestaan. Zo zijn er plekken waar het niet mag stuiven, maar er zijn ook plekken waar HHNK het prima vindt als er een kuil of kerf in de zeereep ontstaat. RWS, verantwoordelijk voor zandsuppleties, vindt het prima als het zand de duinen in waait, omdat zo de kust kan meegroeien met de zeespiegelstijging.
Een slimme suppletiestrategie, waarbij rekening wordt gehouden met de gewenst dynamiek, is van belang. Als je dynamiek op gang wilt brengen, is het belangrijk dat er een smal strand is, zodat tijdens een winterse storm een stuk van de zeereep wordt afgeslagen, waarna de dynamiek op gang kan komen. Als er eenmaal kerven in de zeereep zitten, is het van belang dat zand wordt aangevoerd m.b.v. zandsuppletie. Dat zand kan dan doorstuiven.
Ook de Nationale Visie Kust die recentelijk is vastgesteld, geeft aan dat meer dynamiek gewenst is. Ook op rijksniveau is een Natuurambitie Grote Wateren opgesteld. De ambitie betekent voor de lange termijn heel veel meer dynamiek in het kustgebied. De natuur zou er van armer heel veel rijker door worden. Er komt dan een veel groter areaal grijs en wit duin. Het is dan zaak om kustafslag te faciliteren.
Al dit beleid is mooi, omdat het de ruimte biedt aan dynamiek, maar uiteindelijk moet voor ieder stukje kust heel goed worden bekeken wat er wel en niet mogelijk is. Ook is het belangrijk de bewoners van het gebied hierbij te betrekken. Mensen denken al snel dat het onveilig is als er kerven in de kust komen. Dat hoeft dus zeker niet het geval te zijn. Gedeputeerde Joke Geldhof, aanwezig bij het veldbezoek, concludeerde dat dynamisch kustbeheer kansen biedt en dat het van belang is partijen in overleg nagaan op welke plekken dit wenselijk en mogelijk is.