Natuur-en Milieuorganisaties Noord-Holland: natuur en landschap goed meegenomen in regionale energiestrategieën

9 december 2021

Natuur-en Milieuorganisaties Noord-Holland: natuur en landschap goed meegenomen in regionale energiestrategieën

In veel landelijke regio’s wordt onvoldoende rekening gehouden met milieueffecten

In het zonnepark Abdissenbosch (Limburg) zal een ecoduct worden gerealiseerd om twee Natura 2000-gebieden met elkaar te verbinden, foto: Jean Franssen

In de regionale plannen voor het plaatsen van windmolens en zonnevelden wordt onvoldoende rekening gehouden met natuur- en landschapswaarden. Dat vinden De Natuur en Milieufederaties, Vogelbescherming Nederland, Natuur & Milieu, LandschappenNL en Natuurmonumenten naar aanleiding van de analyse van de Regionale Energie Strategieën (RES) die vandaag door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is gepresenteerd.

“In zes RES-regio’s zijn zelfs ‘zoekgebieden’ aangewezen voor duurzame energieprojecten, die overlappen met de wettelijk beschermde Natura 2000-gebieden”, aldus Annie van de Pas, netwerkdirecteur van de Natuur en Milieufederaties.

Volgens de natuur- en milieuorganisaties is het heel positief dat er hard gewerkt wordt aan meer schone energie en burgers hier meer bij betrokken worden. Het is echter een gemiste kans dat natuur- en landschapswaarden niet meegewogen zijn in de PBL-analyse. Annie van de Pas: “We moeten de ecologische crisis tegelijk met de klimaatcrisis en energietransitie aanpakken. Dit kan door kwetsbare natuur te ontzien en de biodiversiteit te verhogen op plekken waar energieprojecten komen. Dat kan door de RES’en veel actiever opgepakt worden.”

Effect op natuur

Uit onderzoek van de Natuur en Milieufederaties blijkt dat in 19 van de 29 RES-regio's In het onderzoek zijn 29 RES regio’s meegenomen, van de in totaal 30, omdat in Friesland nog geen zoekgebieden zijn aangewezen. geen zorgvuldige analyse is gemaakt van het effect van duurzame energiebronnen op de natuur en het landschap. In een derde van de RES’en liggen zoekgebieden (deels) in natuurgebieden die behoren tot het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en ten minste dertien zoekgebieden kruisen vastgestelde Weidevogelkerngebieden. “In een aantal RES regio’s gaat het wel goed. Hun aanpak moet het voorbeeld worden voor de rest”, aldus Annie van de Pas.

RES in Noord-Holland

“In de meeste regionale plannen voor het plaatsen van windmolens en zonnevelden wordt onvoldoende rekening gehouden met natuur- en landschapswaarden. Noord-Holland is daarop een positieve uitzondering”, aldus Sijas Akkerman, directeur van de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland. “In die provincie zijn de cumulatieve effecten op natuur wel in beeld gebracht en sturen provincie en gemeenten op een natuurinclusieve energietransitie.”

“Natuur- en milieuorganisaties in Noord-Holland zijn positief over de Regionale Energie Strategie in Noord-Holland. De RES-sen houden over het algemeen goed rekening met landschap en natuur. Van de ruim veertig zoekgebieden zijn er nog wel vier gebieden waar windmolens of zonnepanelen in de natuur zijn gepland. Voorbeelden zijn de zonne-atollen in het IJsselmeer en de windmolens in het Markermeer, in het IJmeer en in de Holendrechterpolder. Het opwekken van wind- en zonne-energie in deze gebieden heeft grote gevolgen voor de water-, en trekvogels. Bovendien zijn deze natuurgebieden te waardevol om zulke ingrijpende plannen te realiseren. In deze gebieden moeten we dus geen windmolens willen plaatsen.”

Integrale aanpak nodig

Volgens de vijf natuur-en milieuorganisaties is er landelijke regie nodig om integraal naar de zoekgebieden te kijken, omdat verkeerde keuzes langdurige negatieve consequenties kunnen hebben. De integraliteit en eenduidigheid zijn niet alleen essentieel om de natuur te beschermen en te versterken, maar zorgt er ook voor dat maatregelen meegenomen worden voor bijvoorbeeld stikstofvermindering, regulering van het waterpeil, klimaatadaptatie, mobiliteit en woningbouw. Bovenal moet er volgens de natuur- en milieuorganisaties, nog voordat er een locatie wordt aangewezen voor een mogelijk zonne- of windpark, een Milieu Effectrapport opgesteld worden.